تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری دوره‌ قاجار

Authors

  • بهناز قاضی مرادی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه هنر
  • فرزان سجودی دانشیار دانشگاه هنر
Abstract:

در مقاله‌ پیش رو بر اساس نظریه گفتمان در آراء لاکلا و موفه، تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری عصر قاجار در سه دوره‌ تاریخ ایران مورد مطالعه قرار گرفته است .دوره اول سلطنت ناصرالدین شاه (1313-1264 ه.ق)، دوره دوم سلطنت مظفرالدین شاه (1324-1313ه.ق) و دوره‌ سوم سلطنت محمد علی شاه و احمد شاه (1344-1324 ه.ق). در دوره‌ اول شکل‌گیری گفتمان پیشامشروطیت با مفصل‌بندی قانون و دال‌هایی چون «عدالت»، «آزادی» و «اصلاحات» قابل مشاهده است. گفتمان پیشامشروطیت دسترسی به شاه را آسان‌تر کرد و بدین ترتیب پیکر شاه در تصاویر، واقعی و ملموس شد؛ همچنین توده‌ مردم به تدریج در این گفتمان به رسمیت شناخته شدند. بنابراین فردیت از شخص شاه به‌طور تدریجی به اقشار پایین‌تر رسوخ پیدا کرد و تصاویری از مردم عادی روی پرده‌های نقاشی و یا صفحات عکاسی پدیدار گشت. در دوره مظفرالدین شاه با انسداد معنایی در گفتمان سلطنت، مشروطیت هژمونیک شد. هژمونیک شدن این گفتمان سبب شد که پیکر شاه به تدریج از مرکزیت تصویری خارج گردد. در عصر محمدعلی‌شاه و استقرار گفتمان پسامشروطیت تخاصم گفتمانی اوج گرفت. با شدت‌یافتن تخاصم گفتمانی نشانه‌هایی از خشونت در تصاویر این عصر بروز یافت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری دوره قاجار

در مقاله پیش رو بر اساس نظریه گفتمان در آراء لاکلا و موفه، تأثیر گفتمان مشروطیت بر هنجارهای تصویری عصر قاجار در سه دوره تاریخ ایران مورد مطالعه قرار گرفته است .دوره اول سلطنت ناصرالدین شاه (1313-1264 ه.ق)، دوره دوم سلطنت مظفرالدین شاه (1324-1313ه.ق) و دوره سوم سلطنت محمد علی شاه و احمد شاه (1344-1324 ه.ق). در دوره اول شکل گیری گفتمان پیشامشروطیت با مفصل بندی قانون و دال هایی چون «عدالت»، «آزادی...

full text

تأثیر انقلاب مشروطیت در دیوان‌سالاری دورة قاجار

آرمان مشروطیت در مقام نظر تا حدودی زمینه و امکان مشارکت مردم را در ادارة امور دولتی فراهم آورد و دیدگاه معطوف به قانون اساسی و تدوین متمم آن، تحول در نهاد دیوان‌سالاری را نیز در نظر داشت. اما در عمل، با وجود آنکه در ساختار دیوان‌سالاری تغییرهای کمّی و گسترده­ای حاصل شد، همچنان سیطرۀ اندیشة استبداد خودکامة پادشاهی در ایران و سنت­های نیرومند و ریشه­دار آن در نظام دیوان­سالاری باقی ماند و با هر نوع...

full text

گفتمان باستانگرایی در نقوش قالی‌های تصویری دورۀ قاجار

Iranian hand-woven carpet is a national art rooted in the ancient civilization, culture and history of Iran. In history, carpet designs have been transformed, due to changes in society and at times subjects, designs, shapes and combinations are brought in or taken out. For example, during Qajar Era, new social transformations resulted in the invention of new motifs in rugs in contrast to former...

full text

تأثیر انقلاب مشروطیت در دیوان سالاری دوره قاجار

آرمان مشروطیت در مقام نظر تا حدودی زمینه و امکان مشارکت مردم را در اداره امور دولتی فراهم آورد و دیدگاه معطوف به قانون اساسی و تدوین متمم آن، تحول در نهاد دیوان سالاری را نیز در نظر داشت. اما در عمل، با وجود آنکه در ساختار دیوان سالاری تغییرهای کمّی و گسترده­ای حاصل شد، همچنان سیطرۀ اندیشه استبداد خودکامه پادشاهی در ایران و سنت­های نیرومند و ریشه­دار آن در نظام دیوان­سالاری باقی ماند و با هر نوع...

full text

بررسی قالیهای تصویری دوره قاجار (موجود در موزه فرش ایران)

قالیهای تصویری، گروه نسبتاً بزرگی از قالیهای دوره قاجار را تشکیل میدهند که تعداد قابل توجهی از آنها در موزه فرش ایران نگهداری میشوند. مطالعه و بررسی چنین مجموعه وسیع و گستردهای که در دوره قاجار، خلق شده و رواج یافت، روشنگر بسیاری از نکات و مسایل مربوط به تاریخ قالیبافی به ویژه در زمینه طرح و نقش قالیها است. پدیده تصویرگری در قالیهای قاجار، به عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی و هنری این دوره بهشدت هم ...

full text

بررسی جایگاه حاشیه در فرش‌های تصویری دوره قاجار

 The extensive developments of Iranian arts in Qajar era eventually led to pictorial representation in almost all forms of art. Carpet weaving was no exception too and during this era the so-called pictorial carpets emerged. Although the images of these carpets mostly appeared in the central field, the borders of the carpets also underwent drastic developments. The findings of this essay i...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 1

pages  93- 122

publication date 2012-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023